National Geographic ฉบับภาษาไทย ร่วมกับ Explorers Club ขอเชิญชวนคุณเดินขึ้นดอย ตามชาวเผ่าปกาเกอะญอดูวิถีชุมชนคนบนดอยเพื่อเรียนรู้วิถีชีวิตที่อยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างเป็นมิตร
บ้านแม่เหาะ อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน อาจเป็นเพียงอำเภอเล็ก ๆ ที่ดูเหมือนอยู่ไกลและไปยาก จนทำให้ไม่เป็นที่ที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวมากนัก ความเป็นจริงแล้ว บ้านแม่เหาะมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจเป็นอย่างมาก อย่างเส้นทางศึกษาธรรมชาติดอยหัวสิงห์ ที่อยู่ด้านหลังหมู่บ้าน และเป็นเส้นทางที่ชาวบ้านมักใช้เดินขึ้นเขาเพื่อไปหาสมุนไพร หาของป่า และเลี้ยงปศุสัตว์
ความงดงามอย่างหนึ่งของบ้านแม่เหาะ คือการคงอัตลักษณ์ของชาวปกาเกอะญอไว้ได้ ในขณะเดียวกันก็เปิดรับวัฒนธรรมสมัยใหม่เข้ามาผสานได้อย่างลงตัว สิ่งนี้ช่วยสร้างความรู้สึกว่า เราได้เรียนรู้เรื่องวิถีชีวิตของชาวปกาเกอะญอผ่านการท่องเที่ยวกับชุมชน เช่น การแนะนำพืชสมุนไพรที่พบอยู่รายทางขณะที่เดินขึ้นดอย ร่องรอยการถากเปลือกต้นสนเพื่อนำยางสนไปทำเป็นเชื้อไฟ และการรับประทานอาหารท้องถิ่นที่ชาวบ้านจัดเตรียมไว้ให้
สิ่งเหล่านี้นับเป็นเสน่ห์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวตลอดเส้นทางเดิน เราไม่พบสิ่งแปลกปลอมที่เป็นสิ่งปลูกสร้างถาวร เช่น ป้ายเช็กอิน ป้ายบอกเส้นทาง ที่นั่งพักระหว่างทาง หรือเสารั้วกันนักท่องเที่ยวเดินตกเขา เพราะชาวบ้านมองว่า สิ่งเหล่านั้นควรอยู่แค่ในหมู่บ้าน ไม่ควรขึ้นมาอยู่บนนี้ และเมื่อเรามีไกด์ท้องถิ่นที่ชำนาญเส้นทางแล้ว โครงสร้างเหล่านั้นก็ไม่มีความจำเป็นเลย
แม้ว่าในแผนการเดินทาง นักท่องเที่ยวจะได้พักรับประทานอาหารกลางวันระหว่างทาง แต่ชาวบ้านก็จะเตรียมอาหารใส่ใบตอง ซึ่งเป็นวัสดุที่ย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ แทนการใช้บรรจุภัณฑ์แบบครั้งเดียวทิ้ง เพื่อเป็นการลดมลพิษที่จะเกิดขึ้นบนดอย
นอกจากนี้ยังมีการจำกัดจำนวนนักท่องเที่ยวเพื่อป้องกันนักท่องเที่ยวเกินขีดจำกัดการรองรับของพื้นที่ และรักษาให้สิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศในป่าได้รับผลกระทบน้อยที่สุดจากแนวคิดการบริหารจัดการท่องเที่ยวของชุมชนแม่เหาะ ถือว่าเป็นการเล็งเห็นปัญหาจากสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยมหลายแห่ง ที่ได้รับผลกระทบในเชิงลบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชน มาปรับใช้กับชุมชนของตัวเอง เพื่อคงวิถีชีวิตอันเป็นเสน่ห์ไว้ และยังสามารถชูความโดดเด่นของวัตถุดิบที่มีอยู่ในท้องถิ่นให้เป็น “คอนเทนต์” เพื่อสร้างรายได้จากการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน
โดยช่วงเวลาที่เหมาะสมในการท่องเที่ยวคือช่วงพฤศจิกายน – ธันวาคม สามารถติดตามเส้นทางการท่องเที่ยว และข้อมูลการท่องเที่ยวเพิ่มเติมได้ทางเฟซบุ๊ก Local Alike เบอร์โทรศัพท์ 093-042-5264 คุณธนาวุฒิ ศรีพนามีชัย ประธานกลุ่มชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวบ้านแม่เหาะ 0-5368-7988 องค์การบริหารส่วนตำบลแม่เหาะ 080-032-5307 คุณนุ้ย กลุ่มผู้นำเยาวชนแม่เหาะ คุณนุ้ย
ติดตามอ่านเรื่องราวฉบับสมบูรณ์ได้ที่ https://ngthai.com/sustainability/31923/maeho-local-tour/
เรื่อง ณภัทรดนัย
ภาพถ่าย วิศรุต วีระโสภณ
