ล่องเรือดูเขาจูบกันยามตะวันรอน ที่สามร้อยยอด

บทความที่ว่าด้วยเรื่อง ชุมชนท่องเที่ยวบ้านเกาะมอญ เกาะไผ่ คือการเก็บตกความรู้สึกดี ๆ ที่ยังไม่จางหายจากการลงพื้นที่สำรวจความหลากหลายทางชีวภาพ ในอุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เพื่อทำการผลิตสารคดีท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ พร้อมตามติดภารกิจสำคัญของ สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.)

ที่นี่ทำให้เราค้นพบอีกหนึ่งคำตอบใหม่ ว่าที่ไหนคือจุดชมพระอาทิตย์ตกดินสวยที่สุดในสามร้อยยอด

ทุ่งน้ำและเขาแมว

จากบึงบัวอันกว้างใหญ่แห่งสามร้อยยอด มีอีกหนึ่งจุดน่าสนใจในทุ่งน้ำจืดบนผืนแผ่นดินที่เคยจมทะเลเมื่อในอดีต ที่ซึ่งเป็นจุดรองรับนักท่องเที่ยวยอดนิยมประจำถิ่น ซึ่งอยู่ภายใต้การดูแลของ ชุมชนท่องเที่ยวบ้านเกาะมอญ เกาะไผ่

นี่คือสถานที่ที่คุณจะได้พบเห็นร่องรอยทะเลจากยุคดึกดำบรรพ์ พบเห็นซากฟอสซิลหอยฝังตัวอยู่ตามแนวเขาหินปูนปากโพรงถ้ำ ที่พอจะเป็นคำตอบยืนยันได้ว่า บริเวณเทือกเขาสามร้อยยอดนี้เคยเป็นทะเลไม่ใช่เพียงข้อสันนิษฐาน และ ‘เขาแมว’ ที่ปัจจุบันถูกโอบล้อมด้วยทุ่งน้ำจืดขนาดใหญ่และพงแขมอ้อ ก็มีไฮไลต์เป็นของตัวเองอย่าง ‘ถ้ำเขาจูบกัน’ เป็นสถานที่ห้ามพลาด

เมื่อถึงเวลา 4 โมงเย็นโดยประมาณ ก่อนเราจะขึ้นเรือนำเที่ยวกับชุมชนท่องเที่ยวบ้านเกาะมอญ เกาะไผ่ เราได้นัดพบกับ พี่แดง-สมคิด พ่วงแพ ประธานวิสาหกิจชุมชน และที่ปรึกษาชุมชนท่องเที่ยวบ้านเกาะมอญ เกาะไผ่ ที่เกาะไผ่แคมป์ปิ้ง เพื่อฟังเรื่องราวความเป็นมาในชุมชนที่มีการพึ่งพาอาศัยธรรมชาติเป็นแหล่งทำมาหากิน ไปพร้อม ๆ กับช่วยอนุรักษ์ให้ธรรมชาติคงอยู่

เกาะไผ่แคมป์ปิ้ง คือจุดกางเต็นท์พักแรมที่มีวิวทุ่งน้ำจืดและทิวเขาสามร้อยยอดเป็นฉากหลัง ตั้งอยู่ท่ามกลางชุมชนเกษตรกรรม ที่ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพปลูกพืชไร่ และทำบ่อเลี้ยงกุ้ง พื้นที่แห่งนี้กว้างขวางพอที่จะรองรับจำนวนผู้เข้าพักแบบหมู่คณะ จำนวน 5-10 คนไหว หรือเต็นท์ขนาดใหญ่ได้ 2-3 หลังแบบไม่เบียดเสียด

ที่นี่มีห้องน้ำให้อาบน้ำล้างตัว และสามารถสั่งอาหารเมนูหลากหลายได้ล่วงหน้า แถมในอนาคตอันใกล้ พี่แดงยังมีแผนจะพัฒนาและปรับปรุงพื้นที่กางเต็นท์ให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น รวมถึงใช้พื้นที่บริเวณนี้จัดตั้งศูนย์เรียนรู้เรื่องราวของเสือปลาในพื้นที่เขาสามร้อยยอดอีกด้วย

ชุมชนกับเสือปลา

เสือปลา (Fishing Cat) คือสัตว์ในวงศ์เสือและแมว (Felidae) เป็นนักล่าขนาดเล็กบนชั้นสูงสุดของห่วงโซ่อาหารในแหล่งพื้นที่ชุ่มน้ำ ที่ปัจจุบันอยู่ในสถานะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง จำพวกสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ลำดับที่ 183 ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562

ปัจจุบัน สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) ได้มีการทำงานร่วมกับ มูลนิธิสืบนาคะเสถียร องค์การแพนเทอรา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด และชาวบ้านในชุมชนโดยรอบพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์จำนวนประชากรเสือปลาอย่างจริงจัง

ส่วนร่วมที่ว่านั้น คือการสร้างแนวทางปฏิบัติ เยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากเสือปลา ดำเนินการขับเคลื่อนแก้ปัญหาความขัดแย้ง พร้อมส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนและยกระดับผลิตภัณฑ์วิสาหกิจชุมชนที่เป็นมิตรต่อเสือปลา เพื่อสร้างทัศนคติที่ดีต่อเสือปลา และเล็งเห็นคุณค่าของเสือปลา เพื่อให้ชุมชนกับเสือปลาสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติ

ใครมองหาที่เที่ยวแบบวันเดียวกลับ หรือค้างแรมสักคืน เราขอแนะนำ สามร้อยยอด เพราะพื้นที่แห่งนี้เป็นรอยต่อระหว่างชุมชนกับเขตอุทยานฯ ซึ่งเปิดโอกาสให้ชาวบ้านในพื้นที่สามารถใช้ประโยชน์ในทางที่เหมาะสม

นอกจากแสงแดดรอน ๆ ฉาบท้องฟ้าสีอ่อนยามพระอาทิตย์เคลื่อนต่ำลงมาใกล้ผืนดิน จะถูกจดจำว่าเป็นหนึ่งในช่วงเวลาที่งดงามที่สุด หนึ่งในสิ่งที่เราประทับใจไม่แพ้กัน คือความหลากหลายทางชีวภาพบนพื้นที่ชุ่มน้ำสามร้อยยอด ที่สะท้อนให้เห็นถึงทรัพยากรทางธรรมชาติที่ดี เป็นต้นทุนชั้นเลิศที่สามารถต่อยอดไปสู่การท่องเที่ยวชุมชนได้อย่างเป็นรูปธรรม

และทุกปัญหามีทางออกหากทุกคนร่วมมือกัน โดยมีหน่วยงานภาครัฐเป็นตัวกลางในการประสาน ซึ่งสามร้อยยอดในวันนี้คือพื้นที่ที่ธรรมชาติกับผู้คนพึ่งพาอาศัยกันโดยสมบูรณ์อย่างแท้จริง

EXPLORERS:

เจ้าหน้าที่ สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.)

ตอม – สุเมธ จันทร์สวย นักวิชาการเผยแพร่
มิ๊ก – พงศ์วรุตม์ ธีระวัฒน์ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมปฏิบัติการ
คิว – สิขรินทร์ รัตนภิรมย์ เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานด้านประชาสัมพันธ์
เดช – สุรเดช สมใจหมาย นักวิเคราะห์นโยบายและแผน

วิทยากร

มะเดี่ยว-วรพจน์ บุญความดี นักธรรมชาติวิทยา
แวนชัย ประมาณ ช่างภาพสัตว์ป่า 

ผู้ดำเนินรายการ

บาส – บดินทร์ บำบัดนรภัย จาก บ้านและสวน Explorers Club

สมาชิกประจำบ้านและสวน Explorers Club, National Geographic ฉบับภาษาไทย และทีมช่างภาพส่วนกลางของ AME

ผู้ร่วมทริป

วุฒิ – สารวุฒิ นัยปรีดา
เช – นัสส​รณ์​ ชนาธิป​พิตร​พิบูล​
ครูเหน่ง – รวิภา เชี่ยวสกุล
เบส – วรพล ตะเภาพงษ์

SPECIAL THANKS:

สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.)

อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

พงศธร พร้อมขุนทด
หัวหน้าอุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด

สุเทพ แสงขาว
หัวหน้าหน่วยอุทยานถ้ำพระยานคร

เกรียงไกร ทิมแท้
หัวหน้าหน่วยศูนย์ศึกษาธรรมชาติบึงบัวสามร้อย

ผกากรอง เหมือนสุวรรณ
รองหัวหน้าหน่วยศูนย์ศึกษาธรรมชาติบึงบัวสามร้อย

มูลนิธิสืบนาคะเสถียร

ปารีณา ธนโรจนกุล
ภัสราภรณ์ ล้อประกานต์สิทธิ์

นิรุตต์ ท้าวโกษา
ที่ปรึกษากลุ่มเด็กรักษ์ทุ่ง โรงเรียนสามร้อยยอดวิทยาคม
ผู้เชี่ยวชาญงานศึกษาและอนุรักษ์เสือปลา

ธชารัฐ มุตตามระ
เจ้าของร้านอาหารยกซดซีฟู้ด

แดง-สมคิด พ่วงแพ
ประธานวิสาหกิจชุมชนและที่ปรึกษาชุมชนท่องเที่ยวบ้านเกาะไผ่-เกาะมอญ

กุลพัฒน์ ศรลัมพ์
ช่างภาพอิสระ ผู้ถ่ายภาพเสือปลา