วังค้างคาว หน้าตาเป็นอย่างไร? ลองจินตนาการถึงบ้านของขุนนางเก่า ที่ถูกปล่อยไปตามกาลเวลากว่าร้อยปี แม้จะทรุดโทรมแต่ก็แฝงไว้ด้วยความงดงามแห่งอดีตอันน่าหลงใหลให้ชวนสัมผัสและจินตนาการ
กรุงเทพฯมหานคร ยังมีสถานที่ที่น่าสนใจอยู่อีกมากมาย ที่ถูกซ่อนเร้นเอาไว้ โดยเฉพาะพื้นที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา หากใครใช้เรือโดยสารเป็นประจำ ก็จะสังเกตได้ว่าสองฝั่งของริมแม่น้ำเจ้าพระยามักจะมีบ้านและอาคารเก่าแก่อยู่เต็มไปหมด บางสถานที่ก็ยังคงความสวยงามไว้อยู่ บางที่ก็ทรุดโทรมล่วงเลยไปตามกาลเวลา รอวันเวลาที่จะถูกบูรณะขึ้นมาใหม่อีกครั้ง “ วังค้างคาว ” ชื่อฟังดูไม่คุ้นหูแต่ก็ดูน่าสนใจไม่น้อย สถานที่แห่งนี้ตั้งอยู่บริเวณถนนเชียงใหม่ ใกล้ ๆ กันกับ “ล้ง 1919” ภายในซอยเล็ก ๆ แห่งนี้ใครจะไปคิดว่าจะมีสถานที่ที่น่าสนใจซ่อนอยู่
วังค้างคาวเป็นอาคารเก่าแก่ที่ถูกสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 โดยโครงสร้างเดิมมีลักษณะและรูปแบบเป็นกลุ่มอาคารเก๋งจีน 2 ชั้น ก่ออิฐถือปูน หลังคามุงกระเบื้องหน้าจั่วปูนปั้น มีลักษณะเป็นอาคารสองหลัง ตั้งขนานกันหันหน้าออกไปทางแม่น้ำเจ้าพระยา มีระเบียงและทางเดินเชื่อมล้อมถึงกันหมด มีลานโล่งขนาดใหญ่ตรงกลาง พื้นที่ใต้อาคาร ถูกจัดสรรเป็นห้องต่าง ๆ ทั้งสองฝั่ง เพื่อใช้เป็นที่เก็บสินค้า ปัจุบันนี้มีผู้ดูแลและพักอาศัยอยู่ ไม่อนุญาตให้บุคคลภายนอกเข้ามาได้
เดิมทีสถานที่แห่งนี้เป็นกรรมสิทธิ์ของ พระประเสริฐวานิช(เจ้าสัวเขียว เหล่าประเสริฐ) ขุนนางเชื้อสายจีนในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทำหน้าที่ดูแลการค้าขายของคนจีนในช่วงเวลานั้น ต่อมาตัวอาคารและที่ดินก็ได้ตกเป็นกรรมสิทธิ์ของ นายเว้น(บุตร)และต่อมาได้บริจาคให้กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เมื่อวันที่ 2 กันยายน 2464
โดยในระหว่างปี พ.ศ. 2450-2460 บริษัท หลักสุงเฮงของนายเหียกวงเอี่ยม อดีตประธานหอการค้าไทย-จีน ได้ทำการเช่าอาคารและพื้นที่เป็นสำนักงานและท่าเรือ ซึ่งดำเนินกิจการรับ-ส่งสินค้าทางเรือ จากนั้น ห้างฮั่วจั่วจั่นได้มาขอเช่าต่อ โดยใช้พื้นที่ใต้ตึกเป็นที่เก็บสินค้า
เมื่อเลิกเช่าตัวอาคารจึงถูกปิดร้าง ไม่ได้ใช้ประโยชน์มาหลายสิบปี โดยชื่อวังค้างคาวนี้ ก็มาจากพื้นที่ถูกปิดร้าง จนทำให้มีค้างคาวมาอาศัยอยู่ ภายในบริเวณอาคารเป็นจำนวนมาก จนกลายเป็นชื่อที่ชาวบ้านแถวนั้นเรียกกัน และในปี 2561 กรมศิลปกรได้มีการประกาศรายชื่อของสถานที่นี้เป็นโบราณสถานในเขตกรุงเทพมหานคร
ปัจจุบันวังค้างคาวอยู่ในความดูแลของกรมธนารักษ์ ซึ่งจะมีการเปิดให้ประมูลสิทธิการเช่าอาคารราชพัสดุบ้านพระประเสริฐวานิช(วังค้างคาว) เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร แห่งนี้ให้กับเอกชนโดยพร้อมเปิดซองประมูลในวันที่ 23 กันยายนนี้
หากใครสนใจก็ลองไปร่วมประมูลได้ และไม่ต้องกังวลว่า อาคารชุดนี้จะถูกแปรเปลี่ยนเป็นอย่างอื่น ด้วยแนวคิดที่ต้องการอนุรักษ์โบราณสถานแบบนี้เอาไว้ ผู้เช่าก็ต้องบูรณะให้อาคารชุดนี้กลับมาสวยงามโดยยังคงรักษาความงามของสถาปัตยกรรมเก่าแบบนี้ไว้อยู่ เพราะฉะนั้นสายอนุรักษ์สบายใจได้
และหลังจากที่ทุกอย่างเสร็จสิ้น เราอาจจะได้เห็นอาคารแห่งนี้กลับมาสวยงาม ดูมีชีวิตชีวาอีกครั้ง ถึงเวลานั้นพวกเราคงจะกลับมาอัพเดตกันอีกที
[ EXPLORERS ]
จี๊ด, บาส
ขอขอบคุณ : ส่วนประชาสัมพันธ์ สำนักงานเลขานุการกรม กรมธนารักษ์
